S2 in de laatste fase van haar revalidatieproces
Gemert, zondag 8 juli 2012
De afgelopen maanden heeft S2 in alle rust nog kunnen herstellen en ruien waardoor haar verenpak voor een deel weer is vernieuwd. Wij wachten nog dat de rui helemaal voorbij is en dan gaat ze naar de valkenier voor de laatste fase in haar revalidatieproces. Hierbij zal de valk weer ‘in conditie’ worden gebracht. Voor roofvogels die hun prooien moeten vangen is dat essentieel. Voor zaadeters of aaseters zoals bijvoorbeeld een buizerd kan bij revalidatie in deze laatste fase veelal worden volstaan met een grotere zogenaamde uitwenvolière waarin ze voor hun soort voldoende conditie kunnen opbouwen om weer zelfstandig aan voedsel te kunnen komen. Maar soorten als havik, sperwer en slechtvalk die voor hun revalidatie noodgedwongen langere tijd in gevangenschap hebben doorgebracht is een volière, hoe groot dan ook, onvoldoende om weer op conditie te kunnen komen. Zij moeten in topconditie zijn om hun prooien te kunnen bemachtigen. Het zomaar weer vrijlaten van deze vogels leidt vrijwel zeker tot een hongerdood en is dan ook onverantwoord.
De enige methode om dergelijke vogels weer in conditie te brengen is de zogenaamde valkerijmethode. Valkeniers jagen immers met dergelijke vogels die daarvoor in een topconditie moeten zijn om aan een prooi te kunnen komen. De technieken die zij daarvoor gebruiken zijn al eeuwen oud.
De eerste stap bestaat eruit om een vogel tam of ‘zeeg’ te maken. De valkenier moet dan het vertrouwen krijgen van de valk. Hoewel valkeniers tegenwoordig hun eigen vogels kweken werden deze door vroegere valkeniers uit de natuur gevangen en moesten dan ook zeeg worden gemaakt. In een periode van enkele weken ‘draagt’ de valkenier de vogel dan heel intensief waarbij de vogel wordt gevoerd door de valkenier. Na enige tijd overwint de vogel zijn natuurlijke schuwheid en beseft dan dat die voor het voedsel afhankelijk is van de valkenier. Dat is het moment om de valk kennis te laten maken met de loer, een kunstprooi die aan een lijn kan worden rondgedraaid en waarop een stukje aas kan worden bevestigd. Telkens als de valk deze loer ‘slaat’ wordt zij beloond met aas. Aanvankelijk gebeurt dat binnen en is de valk zelf nog aangelijnd, maar zodra er voldoende vertrouwen met de valkenier en gewenning aan de loer is opgebouwd kan de valk buiten los worden gelaten. Vanaf dat moment zal de valk dagelijks op de loer worden gevlogen. En omdat ze daarop uiteindelijk steeds wordt beloond zal ze steeds gemotiveerder worden om die te pakken. Vanaf dat moment zal de conditie van de vogel met sprongen vooruit gaan. Dan komt ook het vakmanschap van de valkenier van pas. Die moet de loer met een steeds sneller wordende valk steeds sneller draaien. De kunst is om de loer zo vlak mogelijk voor de valk door te draaien waardoor deze maximaal gemotiveerd wordt en zich maximaal inspant. Bij een slechtvalk die eenmaal op conditie is gaat dat met enorme snelheden en dat vereist een zeer goede timing van de valkenier.
Zodra de valk op deze wijze op conditie is gebracht zal zij weer in staat zijn om zelfstandig prooien te vangen en kan de valk worden losgelaten. Zodra de valk haar eerste prooi heeft gevangen en verorbert zal ze geen prikkel meer hebben om naar de valkenier te komen of de loer te slaan, ze heeft immers haar voedsel binnen. Dat was ook de grote angst van de vroegere valkeniers die met in het wild gevangen slechtvalken jaagden. Zodra die buiten hun zicht een prooi zou slaan en gingen verorberen is die immers niet meer afhankelijk van de valkenier en komt niet meer naar hem of de loer toe. De valkenier moet dan hopen dat de volgende dag die prikkel er wel weer is en zal dan proberen om de vogel weer terug te krijgen. Slaat de valk echter voor een tweede keer buiten zijn zicht een prooi dan wordt de kans heel snel kleiner dat de valkenier de vogel ooit nog weer kan invangen. De vogel beseft heel snel dat hij weer zelfstandig prooien kan vangen en niet langer afhankelijk is van de valkenier. De vogel is dan in enkele dagen tijd weer volledig verwilderd.
S2 zal de komende tijd bovenstaande training ondergaan. Een extra spannend moment daarin is nog het moment waarop ze voor het eerst buiten los zal worden gevlogen aan de loer. Op dat moment zullen we pas echt weten of haar vleugel zodanig is hersteld dat ze daarmee weer goed kan vliegen of dat onverhoopt toch blijkt dat die onherstelbaar beschadigd is.
Wij houden u op de hoogte.
VWG Gemert