Weblog 21 maart 2013, herkomst 2OR en territoriale gevechten

Het vrouwtje 2OR die ons op dit moment zo verrast met haar terugkeer op de toren van De Mortel is een Duits vrouwtje die in 2008 is geringd in Voerde, Nordrhein-Westfalen. Eind 2011 is zij voor de eerste keer gesignaleerd rond en op de toren. Na het neerschieten van slechtvalk S2 in juli 2011 nam zij haar plek op de toren over. In 2012 legde zij op 15 maart haar eerste ei. Regelmatig waren er indringers op bezoek waardoor het 2^e en 3^e ei pas op 31 maart en 2 april werden gelegd. Een ongeringd vreemd vrouwtje (VV) ging in de avond van 3 april het gevecht aan met 2OR en verstrengeld in elkaar belandden ze samen beneden in het bos. Het was een gevecht op leven en dood waaruit de sterkste zou overwinnen zodat natuurlijke selectie zou bepalen wie de plek op de toren zou verkrijgen. Het gevecht van de vrouwtjes ging door in het bos, waar de kemphennen werden verstoord door passanten en hun gevecht niet konden afmaken. Omdat er geen winnaar was bleef het de dagen daarna onrustig rondom de toren. Op 15 april 2012 vond er weer een flink gevecht plaats, het vreemde vrouwtje kwam in de nestkast en het aanwezige mannetje dat op dat moment de drie eieren bebroedde verliet direct de kast. Het vrouwtje 2OR vloog hierna met hoge snelheid in de nestkast en opnieuw vond er een hevig gevecht plaats. Beide vogels grepen elkaar vast en tuimelden van het rooster af. In de avond van 18 april verscheen het vrouwtje 2OR ernstig verzwakt in de nestkast, waarschijnlijk door de opgelopen verwondingen van het gevecht op 15 april. Later op deze avond kwam het vreemde vrouwtje (VV) nogmaals in de kast en verjoeg 2OR definitief. Wij namen aan dat 2OR aan deze verwondingen was overleden totdat zij na een jaar van afwezigheid plotseling op 18 maart van dit jaar weer verscheen. Wederom zal zij de strijd aan moeten gaan met het vreemde vrouwtje (VV) die haar plek in april 2012 overnam.

Wij verzoeken de vele vogelliefhebbers op het spottersveld of in de directe omgeving van de toren hierbij uitdrukkelijk uit de buurt te blijven van de territoriale gevechten om verstoringen van natuurlijke processen te voorkomen. Al met al gaan we weer een spannende tijd tegemoet, wordt het 2OR of toch weer het vreemde vrouwtje (VV)?

Weblog 20 maart 2013, floaters bij slechtvalken

Wij waren in de veronderstelling dat 2OR was overleden aan de verwondingen die waren ontstaan tijdens het gevecht met het vreemde vrouwtje (VV) begin april 2012. Afgelopen maandag 18 maart verscheen ze echter als een duveltje uit het doosje weer op de toren van De Mortel. Waarom hebben wij haar het afgelopen jaar niet meer gezien en waar verbleef ze al die tijd? In het voorjaar van 2010 heb ik met de universiteit van Amsterdam en een ringer van het vogeltrekstation mee mogen werken aan een onderzoek naar het gedrag van buizerds. Tijdens het broedseizoen zijn er zes vogels gevangen en voorzien van een soort rugzakje, dit pakketje bestond uit een GPS, een zender en een zonnepaneeltje. Van drie exemplaren is gebleken dat het geen broedvogels waren maar floaters zwervers, scharrelaars). Het zijn in de regel jonge exemplaren maar het kunnen ook oudere vogels zijn die op zoek zijn naar een geschikte partner en broedplaats. Uit het zenderonderzoek werd duidelijk dat deze vogels een enorm trekgedrag kunnen vertonen. Eén exemplaar vloog in enkele weken van Eindhoven achtereenvolgens naar Breda, Normandië, terug naar Eindhoven, Osnabrück in Duitsland en weer terug naar Eindhoven waar dit exemplaar in botsing kwam met een vliegtuig. Andere exemplaren verplaatsten zich in enkele dagen o.a. naar Schiphol, Polen en Duitsland. Deze zogenaamde floaters komen ook voor bij slechtvalken en kunnen bij slechtvalkenpaartjes voor veel onrust zorgen. Het is aannemelijk dat 2OR dit gedrag ook heeft vertoond en dat verklaard dan haar afwezigheid van bijna een jaar in De Mortel.

Weblog 19 maart 2013, Portretfoto
Er is veel vraag naar hoe men het vrouwtje, 2OR en het mannetje uit elkaar kan houden.
Clubhuisbezoeker Harriespotter heeft hiervan vorig jaar een hele mooie foto gemaakt die wij u niet willen onthouden. Hopelijk kunt u door deze foto de vogels een beetje beter uit elkaar houden.

Weblog 18 maart 2013, Terugkeer van 2OR

Het meest onwaarschijnlijke is gebeurd, slechtvalk 2OR is terug in De Mortel. Deze valk werd vorig jaar na hevige gevechten door een vreemd vrouwtje de nestkast uitgejaagd. 2OR was ernstig verzwakt en werd niet meer waargenomen. We gingen ervan uit dat de verwondingen dermate ernstig waren dat 2OR niet meer in staat zou zijn om prooien te vangen en dus zou sterven, maar niets is minder waar dus. 2OR is terug, in blakende conditie zo te zien. Wat is er nu met het vrouwtje VV gebeurd? Ze zat dicht tegen de eileg aan en is sinds gisteravond nog niet waargenomen. Ze kan nog heel goed in leven zijn en een dezer dagen weer op het toneel kunnen verschijnen. Inmiddels heeft het mannetje al diverse keren gepaard met 2OR dus alles is nog mogelijk op en rond
de toren van De Mortel. Het zullen in ieder geval weer spannende weken worden met hopelijk een succesvol broedsel van PA met ..........? Slechtvalken in De Mortel: nooit saai, er gebeurt altijd wat.

Weblog 17 maart 2013, postduiven

Er was één dezer dagen een verontrustende publicatie in een landelijk dagblad dat slechtvalken zeer kostbare postduiven slaan. Bescherming van deze roofvogels zou een slechte zaak zijn. Dit klopt natuurlijk niet helemaal, slechtvalken hebben o.a. ook duiven op het hoofdmenu staan. Soms zijn dit verwilderde of verzwakte postduiven die niet zijn teruggekeerd van een wedstrijd. Zij zijn een zeer gemakkelijke prooi voor de slechtvalk, alhoewel deze ook weleens misgeslagen worden. Het zijn de slechtere wedstrijdduiven en worden door de duivenmelker uitgeselecteerd als zij na lange tijd terugkeren op het hok. De eigenaar houdt de sterkste en beste duiven over waarmee verder gekweekt kan worden. Verwilderde postduiven en hun nakomelingen veroorzaken veel overlast in steden, gebouwen, hangars, pleinen etc. totdat zij ……............ Juist, door een slechtvalk worden geslagen. Wat zit de natuur toch mooi in elkaar, de slechtvalken lossen het probleem van slechte of verwilderde postduiven op. Het is dus gewoon een natuurlijke selectie, wat wil men nog meer?

Weblog 15 maart 2013, broedseizoen
Bij V&A werd de vraag gesteld of het slechte weer van invloed is op het balts- en broedproces. Ja aan de ene kant wel maar aan de andere kant ook weer niet. Slechtvalken kunnen niet wachten totdat het beter weer wordt, ze hebben namelijk maar een paar maanden de tijd om te baltsen, te paren, eieren te leggen, deze te bebroedden en hun jongen groot te brengen. Door de tijdsdruk beginnen zij eind januari, begin februari al met het baltsen en de eerste paringen. In maart worden de eieren gelegd en half april tot begin mei kruipen de meeste jonge slechtvalken uit het ei. Deze planning houden zij zeer strak aan want gemiddeld drie tot vier jonge slechtvalken per nest hebben heel veel voedsel nodig en laat nu uitgerekend van april tot juli veel prooidieren het levenslicht zien, soms voor korte duur dat dan weer wel. Weersomstandigheden kunnen hier dan ook bijna geen rol van betekenis hebben. Bij extreem slecht weer zie je wel dat de slechtvalken het schijnbaar allemaal wat rustiger aan doen en schuilen ze dan in de luwte van de toren. Temperatuur, wind, sneeuw en mist hebben namelijk invloed op de doortrek van vogels (prooidieren), deze zijn dan minder actief en om dan met jagen onnodig energie te verbruiken heeft weinig zin. Het weer bepaald dus wel het voedselaanbod en schijnbaar dan ook het broedproces, de datum van eileg wordt namelijk vooral bepaald door de beschikbaarheid en kwaliteit van het voedsel. Het is nu maar de vraag wat bepalender is bij al deze processen, de weersomstandigheden of het voedselaanbod?