Broedhistorie slechtvalk paar De Mortel

De slechtvalken broeden in De Mortel, Noord Brabant op de 130 meter hoge zendtoren van sponsor Alticom. In de winter van 2004-2005 werd er door leden van de Vogelwerkgroep Gemert een slechtvalkenpaartje gesignaleerd in het natuurgebied rond de toren. Het mannetje (PA) was geringd in Duitsland, het wijfje (MA) was ongeringd. Besloten werd zo snel mogelijk een nestkast te plaatsen, het slechtvalkenpaar nam al een dag later haar intrek in de nestkast.
In maart 2005 bleken er 2 eieren in het nest te liggen, waar 2 kuikens uit kwamen.

In 2006 (PA + MA) waren er 4 kuikens en ook zij vlogen succesvol uit.


In 2007 ging het minder soepel. Het vrouwtje (MA) legde 3 eieren, maar het paar werd gestoord door een indringster: een groot jong vrouwtje met ringnummer S2 uit België. Een week na het uitkomen van de 3 eieren kwam het tot het onvermijdelijke territoriale gevecht tussen het vrouwtje en de indringster, waarbij het vrouwtje (MA) verslagen werd. Het mannetje (PA) bleef daarna doorgaan met het voeden van de kuikens, maar de indringster (S2) graaide prooien weg als baltsprooi. Het jongste kuiken stierf helaas van honger. S2 verbaasde echter iedereen door uiteindelijk toch de voedingstaken over te nemen van het mannetje. De overgebleven 2 kuikens vlogen daardoor gezond uit.


In 2008 legde S2 haar eerste 4 eieren die allemaal uitkwamen. Ook PA was weer van de partij en de kuikens groeiden voorspoedig op en vlogen allemaal veilig uit.


In 2009 brachten PA en S2 hun tweede broedsel groot. De vier jonge valken zijn begin juni aan de eerste vliegoefeningen begonnen en eind juli waren ze vertrokken en op zoek naar een eigen territorium.


In 2010 kwam het paar Pa en S2 weer tot broeden. Medio maart werden weer 4 eieren gelegd. De legdata waren respectievelijk 16, 18, 20 en 23 maart, nagenoeg op exact dezelfde data als het jaar ervoor. Eind april kropen vervolgens 4 kuikens uit het ei waarvan er drie eind mei gezond en wel de nestkast hebben verlaten.


In 2011 zijn drie kuikens uit het ei gekropen en zijn begin juni succesvol uitgevlogen. Daarna sloeg het noodlot toe: het vrouwtje S2 werd net na het broedseizoen neergeschoten. De complexe vleugelbreuk werd succesvol hersteld door Dr. Caroline Hommers en Dr. Dirk Riemersma maar na een lange revalidatie sloeg het noodlot in oktober 2012 opnieuw toe, vlak voor haar vrijlating werd het vrouwtje S2 besmet door de groene vleesvlieg en overleed 24 uur later.


In 2012 was het nog steeds aanwezige mannetje PA naarstig op zoek naar een nieuwe partner, diverse vrouwtjes probeerden de plaats van de overleden slechtvalk S2 over te nemen en uiteindelijk nam het vrouwtje 2OR uit Duitsland haar positie over. Zij legde uiteindelijk 3 eieren maar werd tijdens het broedden aangevallen door een vreemd ongeringd nieuw vrouwtje (VV). Na deze fatale confrontatie werd 2OR niet meer waargenomen en was waarschijnlijk overleden aan haar ernstige verwondingen die zij bij de gevechten met VV had opgelopen. Het vreemde vrouwtje (VV) haar plek over. Het mannetje (PA) heeft nog tevergeefs geprobeerd de eieren te bebroedden maar uiteindelijk kwamen deze niet meer uit en vlogen er dat jaar geen jongen uit.


n 2013 waren PA en het nieuwe vreemde vrouwtje (VV) nu het nieuwe koppeltje en zaten in maart volop in het paringsritueel toen opeens het dood gewaande vrouwtje 2OR na een jaar van afwezigheid plotseling weer op het strijdtoneel verscheen. Na hevige territoriale gevechten zagen we het vrouwtje VV niet meer en paarde het mannetje (PA) er lustig op los met 2OR. Maar na ruim een week was het verdreven vrouwtje VV weer terug en het oude mannetje PA moest voor de derde keer aan zijn paringsdriften voldoen. Het vrouwtje VV legde begin april 3 eieren die allen uitkwamen en waarvan twee jongen succesvol uitvlogen. Het wederom verdreven vrouwtje 2OR werd in mei dood aangetroffen op één van de ringen van de toren.


In 2014 brachten Pa en VV vier jongen groot.


In 2015 verliep alles een stuk minder soepel. Pa en VV waren nog steeds een paartje maar mannelijke indringers proberen het oude mannetje Pa te verjagen. Ook VV kreeg bezoek van veelal jonge vreemde vrouwtjes. Zo zijn slechtvalken met de ringnummers 1OH, 1EF, 1FG afkomstig uit Duitsland en een mannetje met één zilveren ring maar ook diverse ongeringde valken waargenomen. Op 6 april heeft er een gevecht plaatsgevonden tussen Pa en een vreemd mannetje. Op donderdag 16 april was er een heftig gevecht tussen waarschijnlijk twee mannetjes op het dak van de toren. https://www.youtube.com/watch?v=JBkJc1DW6rA Het oude mannetje PA is niet meer waargenomen en waarschijnlijk overleden aan de verwondingen, opgelopen tijdens de territoriale gevechten. Het vrouwtje VV is uiteindelijk met een ongeringd mannetje (VM) verder gegaan en brachten vier jongen groot. Onbekend is welke mannetjes VV hebben bevrucht, Pa en/of de diverse indringers?


In 2016 vormden de ongeringde slechtvalken VV (vreemd vrouwtje) en VM (vreemd mannetje) voor het eerst een echt koppel zonder dat er ingrijpende verstoringen waren. In dit jaar werden door dit koppel 4 jongen grootgebracht.


Ook in 2017 vormen VV en VM weer een koppel en van de drie gelegde eieren zijn er inmiddels twee uitgekomen. Het derde ei werd tijdens het broeden “meegenomen” door het vrouwtje. Tijdens het verlaten van de eieren bleef dit ei plakken op haar broedvlek en viel tijdens haar vlucht naar beneden.


Statistieken
Vanaf 2005 zijn er nu 46 eieren gelegd waarvan er 41 zijn uitgekomen, 3 jongen zijn tijdens de nestfase overleden en 36 jongen succesvol zijn uitgevlogen. Als alles goed gaat komen hier nog 2 succesvolle jongen van 2017 bij.